Mobieltjes in de theaterzaal

'Er zijn mensen die de héle avond op hun mobiel loeren, dat voelen wij'

Iets harigs raakt haar blote arm. Liesbeth schrikt wakker. Er staat een zwarte labrador op haar picknick-kleed.
'Brutus, hierrrrrr!' Zijn baasje komt aanhollen. Ze haakt de hond aan een riem. 'Sorry! Ik had hem aan de lijn moeten houden.'

Zo is het ook met mobieltjes in het theater. Je moet een beetje rekening met elkaar houden

'Niets is zo irritant als smartphones', zegt acteur Huub Stapel (bekend van onemanshows als Het Huwelijk en Mannen komen van Mars, Vrouwen van Venus). 'Ze halen je uit je concentratie en ze verstoren de voorstelling voor anderen. Wat mij betreft moet er een verbod komen.'

Cabaretier Bert Visscher is het met hem eens: 'Ik zie tijdens de voorstelling altijd wel ergens een telefoon oplichten, of ik zie rode lampjes van mensen die filmen. Ik vind het irritant. En niet respectvol.'

Volgens choreografe Isabelle Beernaert kun je 'de subtiele energie die dansers in hun performance leggen niet voelen met een telefoon in je hand.' Timothy Deelstra, zanger van tributeband Queen The Music vindt dat ook: 'We zien overal in de zaal verlichte gezichten. Er zijn mensen die de héle avond op hun mobiel loeren. Dat voelen wij. We krijgen minder energie van de zaal. En dus kunnen we ook minder energie teruggeven.'

Oei. Hoeveel mensen zitten er nou op hun telefoon tijdens een voorstelling?

'Dat is per genre verschillend', zegt Koen van Kollenburg. Hij is technicus bij het Parktheater, en hij heeft vanuit de lichtcabine achterin de zaal goed zicht op het publiek. 'Bij de lichtere genres, zoals shows en popmuziek, zie ik soms één massa licht. Bijvoorbeeld bij de populaire closeharmonygroep O'G3NE, afgelopen november. Morgen hebben we Oedipus van Internationaal Theater Amsterdam. Daar zal het totaal anders zijn: daar zul je geenéén mobieltje zien, want het publiek voor toneel is ouder. Je kunt wel zeggen: hoe jonger de bezoekers, hoe meer mobieltjes. Ik vind dat je respect moet hebben voor de artiest. Er staat iemand zijn best voor je te doen.'

Maar we maken toch ook reclame voor de artiest?

‘Voor ons is het inderdaad goede promotie als mensen via sociale media foto’s en reacties delen', zegt zanger Timothy Deelstra. 'Maar de kwaliteit van het materiaal is meestal minder.'

Cabaretier Rob Scheepers zegt dat ook: 'Je ziet bibberige beelden, met een slechte camera gefilmd. Bovendien zijn het losse fragmenten, of grappen zonder context. Dat geeft geen goede afspiegeling van de energie in de zaal. Daarom sta ik video's maken niet toe tijdens de voorstelling. Maar ik vind het prima als als mensen fotograferen: ze zijn blij en trots dat ze in de zaal zitten. Dat willen ze delen.'

Waarom verbieden jullie mobieltjes niet gewoon?

'Verbieden is het tegenovergestelde van vertrouwen', zegt Giel Pastoor, directeur van het Parktheater. 'Dat wil ik niet. Het liefst zie ik dat mensen zelf denken: als ik anderen tot last ben, doe ik er iets aan. Die bewustwording proberen we te stimuleren met bijvoorbeeld Huis met een kluis.'

In het verlaagde gedeelte van het Theatercafé staan witte huisjes tegen de wanden. Het laatste huisje op een hoek, Huis met een kluis, heeft acht kluisjes waarin de bezoeker zijn telefoon kan opladen. Naast de kluisjes hangt een tekst over hoe artiesten mobieltjes ervaren. 

Pastoor: 'Want het is wel zo dat jij met jouw vrijheid om je mobieltje te gebruiken, tegen een andere vrijheid aanloopt: die van de bezoeker die de voorstelling zónder telefoon wil beleven.

Table-mode-menu
Het theater is de niet de enige plek waar mobieltjes ergernis oproepen. 'Meer en meer mensen gebruiken hun smartphone aan tafel', zegt restaurateur Tom Van Lysebettens uit Gent. 'Soms denk ik dat ze vergeten waarom ze op restaurant gaan: het eten, de sfeer en het gezelschap.' 

Van Lysebettens bedacht er wat op: hij maakte een table-mode-menu. Dat kun je alleen eten als je telefoon omgekeerd op tafel ligt, onder een doorzichtige snijplank. Je bent 8 gangen lang van je smartphone gescheiden.

Rijksmuseum
Je kunt mobieltjes ook positief inzetten. In het Rijksmuseum mag je sinds de heropening in 2013 fotograferen en filmen zoveel je wilt. Het museum, dat vindt dat kunst van ons allemaal is, omarmt mobieltjes omdat ze je kijkervaring kunnen verrijken. Een speciale Rijksmuseumapp geeft je toegang tot de hele gedigitaliseerde kunstcollectie. 

Zo kun je in de app details van kunstwerken bekijken of je eigen kunstverzameling aanleggen en daar een route van maken. Een musicus die alleen kunstwerken wil zien met muziekinstrumenten, kan zo zijn persoonlijke route lopen. De app vertelt er de verhalen bij.

Nog even samengevat

• Het gebruik van mobieltjes brengt artiesten uit hun concentratie
• Hoe jonger het publiek, hoe meer mobieltjes in de zaal, vooral bij show en popmuziek.
• De meeste artiesten hebben er begrip voor als bezoekers foto's willen maken en die willen delen. Video vinden ze meestal minder geslaagd.
• Hou rekening met de andere bezoekers, en met het effect van mobieltjes op de artiesten.

Reageren?
Stuur een e-mail naar Loes Barkema, loes@parktheater.nl

Alle blogs van Loes