Backstage bij toneeltechniek met Kees van Wijck
Maar liefst veertig jaar zit hij al in het vak, waarvan inmiddels vijfentwintig bij het Parktheater. Toneeltechnicus Kees van Wijck hoort tegenwoordig, naar eigen zeggen, bij ‘de ouwe knarren’ maar vindt het vak nog net zo leuk als toen hij begon. “Het is eigenlijk een hele grote knutseldoos waar je elke dag weer mee aan de slag mag. Decors, belichting, het soort aanbod, er zit gewoon ontzettend veel afwisseling in.”
Op de afdeling Toneeltechniek van het Parktheater werken vijftien vaste medewerkers, aangevuld met een flexibele schil van twintig. Het team is een mix van ervaren technici en jonge talenten die net hun studie hebben afgerond. Voor die laatste groep kan het best overweldigend zijn, vertelt Kees: “Het is hier zo groot en je werkt met een grote ploeg, dus je moet in het begin goed opletten dat je niet verdwaalt.” Er is een sterke band met het onderwijs. Elke maandagochtend volgen studenten van de mbo-opleiding podium- en evenemententechniek van het SintLucas praktijkles in het Parktheater. Bij de eigen productie Laughing Lizard krijgen ze de kans om het geleerde, onder begeleiding van een coach, in praktijk te brengen.
Toneeltechniek toen en nu
Aangezien de techniek voortdurend in ontwikkeling is, is er volgens Kees in de loop der jaren heel wat veranderd op het gebied van toneeltechniek. “Tot 1996 was alles handwerk. Omdat er nog geen mechanische trekkenwanden waren, moesten alle ingehangen decorstukken door middel van contragewichten gebalanceerd worden, zodat ze eenvoudig gechangeerd konden worden. Theaters werkten vaak ook met een aantal ‘huiskamerdecors’ die snel konden worden klaargezet en waarin dan werd gespeeld.” Pas vanaf de jaren zeventig kwamen gezelschappen met grote decors naar de theaters.
De mechanisatie zorgde voor een grote sprong voorwaarts. “Dit heeft natuurlijk ook te maken met ARBO-regelgeving, die bedoeld is om mensen te beschermen. Zonder mechanische trekkenwand mag het te belasten gewicht bijvoorbeeld nooit zwaarder zijn dan 75 kilo.” Dit is volgens Kees trouwens een typisch Nederlandse regel. “Als je naar de rest van de wereld kijkt zijn ze nog lang niet zo ver. In Amerika gaat bijna alles nog met de hand.” De laatste jaren is de techniek steeds complexer geworden. “Tegenwoordig hangt alles met netwerken aan elkaar. Vroeger had je per lamp een schuif voor ‘harder’ en ‘zachter’. Nu werken we met digitale ledverlichting en kan een lamp een oneindig aantal functies hebben. Hetzelfde geldt voor de hijs-installaties: je vertelt de computer precies waar de trek moet zijn en hoe snel deze van A naar B moet.”
Het Parktheater introduceerde als eerste led-horizonverlichting - een enorme batterij die het witte achterdoek kleurt. “Vroeger was dat 40.000 watt met vier kleuren per unit. Nu is het een digitaal apparaat, volledig led. De grootste uitdaging was om het doek van 12 meter hoog en 22 meter breed gelijkmatig aan te lichten met één knop per kleur. We hebben die vertaling zelf ontworpen door er een stukje software tussen te zetten.” Dit resulteerde in een systeem dat de standaard werd in de rest van Nederland. “We zijn trots dat we daarin voorloper zijn geweest.” Alle drie de zalen zijn volgens Kees inmiddels volledig voorbereid voor digitale verlichting. Wensen voor toekomstige vernieuwing zijn er ook. “We hopen over een tijdje nieuwe kettingtakels aan te kunnen schaffen die we kunnen integreren in de bediening van de hijsinstallatie.”
De magie van theater
Naast zijn technische expertise is Kees ook regelmatig in de theaterzaal te vinden. “Ik kom altijd via de hoofdingang binnen, omdat ik de volledige ervaring wil beleven. De kracht van theater zit hem voor mij in de magie. Je zit met z’n allen in een zaal, het licht gaat uit en we spreken af dat alles wat we gaan zien, waar is. Dat moment, die gezamenlijke beleving, vind ik superleuk.” Het is die ervaring die hem keer op keer blijft prikkelen. “Ik hou ervan om dingen te zien die je aan het denken zetten. Theater heeft de unieke kracht om je te verrassen en je in een andere wereld te trekken.”
Dichtbij het Parktheater
Het Parktheater zet de deuren wagenwijd open voor iedereen, voor ontmoeting, nieuwsgierigheid en verbinding. Hoe we dat doen? Dat vertellen onze bevlogen medewerkers. Lees de verhalen over maatschappelijke verbondenheid, ondersteunen van jong talent, backstage bij Toneeltechniek en de toekomstvisie van directeur Giel Pastoor!
