‘Het cabaretlandschap is GÉÉN afspiegeling van de maatschappij’

Binnenkort, op 12 november,  speelt cabaretière en theatermaker Kirsten van Teijn haar voorstelling (S)EXPERIMENT in het Parktheater. Onlangs won Kirsten tijdens het cabaretgala de cabaretprijs Neerlands Hoop 2022 met deze voorstelling. Haar speech bracht veel teweeg. Theaterkrant publiceerde haar betoog: 

‘HET CABARETLANDSCHAP IS GÉÉN AFSPIEGELING VAN DE MAATSCHAPPIJ’ Kirsten van Teijn

‘Dit landschap, deze nominaties én deze zaal zijn géén afspiegeling van de maatschappij’, benadrukte Kirsten van Teijn vorige week in haar dankwoord na het winnen van de VSCD Cabaretprijs Neerlands Hoop. Ze won de prijs voor haar voorstelling (S)EXPERIMENT, een muzikale performance over moderne liefde en seksuele taboes. Haar dankwoord maakte veel los in de cabaretwereld. Lees hier de hele speech terug.

(S)EXPERIMENT; deze voorstelling, dit thema, mijn jonge kleurrijke publiek, wordt gezien. Dankjewel jury voor het erkennen van de zoektocht en de ruimte geven aan nieuw geluid. 

(S)EXPERIMENT is een viering en ode aan de liefde in alle vormen.
Ik ben nu acht jaar samen met mijn vriend, 
en zes jaar samen met mijn vriendin,
en ik ben een f*cking rijke bitch.  
 
Maar ik heb dat wel eerst drie jaar lang geheimgehouden voor de buitenwereld, zo bang was ik voor de reacties en bang voor mijn carrière. Totdat Jessica Borst, mijn coach/regisseur, zei: ‘Maak er je kracht van in plaats van je zwakte, je hebt twee soldaten naast je staan.’

En daarom draag ik deze prijs ook op aan mijn beide geliefdes, die de liefde met mij hebben aangedurfd, en nog steeds, elke dag aandurven. En drie jaar later heb ik het zélf aangedurfd om daar een voorstelling over te maken. En stonden zij weer beide als twee soldaten achter mij. 

Deze nominatie riep vaak de reactie op:

Oh je bent samen met Alex Ploeg genomineerd?’ Hij is supergrappig, én een man, maar gefeliciteerd met je nominatie dat is al heel wat hè voor een vrouw in dit cabaretlandschap.
En je zou denken dat dit een opmerking is uit de vorige eeuw of van mijn buurvrouw Els uit Sint-Michielsgestel, maar nee, ik heb het meerdere keren naar m’n hoofd geslingerd gekregen.

En in deze zin zit een heel groot compliment voor jou Alex, want ja je bent supergrappig en f*cking goed, en het was een eer om samen met jou genomineerd te zijn, maar in deze zin zit ook een groot probleem. Een probleem die ik, maar ook andere vrouwen, queer mensen en mensen van kleur, helaas nog altijd te vaak ervaren in dit cabaretlandschap. 

Als ik bijvoorbeeld met mijn vrouwelijke technicus in de middag het theater binnenloop horen we nog altijd na de eerste bak koffie: ‘En waar blijft de techniek?’ Maar lieve Bo, ik ben trots dat we dit al acht jaar samen fixen ondanks de seksistische opmerkingen en scheve blikken. Zelfs toen je hoogzwanger was. Bo, ik zie jou en je keiharde werk. 

Of vorige week werd mij door een theater gevraagd of ik een filmpje wilde maken rond de dag van het vrouwencondoom. Want (S)EXPERIMENT, dus seks, dus vrouwencondoom. Maar toen ik vervolgens een degelijk filmpje met een condoom om mijn welbekende knot online had gezet, werd ik een dag later door een totaal ander theater gebeld met de mededeling dat ze de voorstelling uit het aanbod wilde halen i.v.m. een filmpje met een condoom. Daar waren ze niet van gediend, en hun publiek al helemaal niet. 

Ik sprak Richard Groenendijk net even en wij staan samen op ‘Coming Out Dag’ in De Flint in Amersfoort. Het theater had een mooi aanbod gekregen om na afloop van onze beide voorstellingen een nagesprek over ‘queer zijn’ te modereren door een seksuoloog. Het publiek kreeg de mogelijkheid daarbij te zijn of een drankje te gaan drinken, maar er zijn kaarten teruggebracht en er is geld teruggevraagd omdat mensen niet met LHBTIQ+ geconfronteerd willen worden op een avondje uit. Terwijl wij beiden… Nou goed.  

En het laatste voorbeeld uit de ruime selectie middeleeuwse opmerkingen; Ik stond vorig seizoen in een van de mooiste schouwburgen van het land en werd onthaald met de zin:

Hi, ik ben de programmeur, maar ik heb jou niet geboekt. De interim heeft dit nog geboekt, maar toen ik in ons aanbod de titel (S)EXPERIMENT las dacht ik dit kán toch niet in mijn zaal met rood pluche en gouden balkons staan. Jij bent ook vast zo’n type die van kutjes kleien houdt hè haha. Nou,toi toi vanavond!
En gelukkig is daar dan weer mijn technicus Bo, die mij op een stoel in de kleedkamer zet en mij vervolgens weer de coulissen in weet te praten ondanks de knikkende knieën.  

Ik word al jaren verkocht door mannen, we worden negen van de tien keer ontvangen door mannelijke technici, schudden in de middag een hand aan de mannelijke programmeur en drinken achteraf een drankje met de mannelijke directeur. Dit landschap, deze nominaties én deze zaal zijn géén afspiegeling van de maatschappij. 

We kunnen niet bewegen in een vastgeroest systeem.
We kunnen niet vernieuwen als niemand plaats maakt.
 En we moeten stoppen met zeggen dat het er gewoonweg niet is.
Want het is er wel, het was er altijd al, het is alleen nog niet veilig.
We kunnen op deze manier geen gelijkwaardige samenwerkingen creëren tussen verschillende generaties en culturen. 

Oké. 

Ik wil dit moment ook vieren en de jury bedanken, dat ze dit thema hebben gehoord, gezien en omarmd. We staan aan het begin van verandering. Deze prijs is voor iedereen die de norm bevraagd, maar zich soms eenzaam voelt en weinig bondgenoten heeft in de sector.  

Ik zie jullie.
Proost op mijn team.
Proost op nieuwe vormen.
En proost op de liefde.